«مهدی دغاغله» از داوران بین‌المللی قرآن کریم، در بخش نخست گفتگوی خود با خبرگزاری (ایکنا)، درباره 20 سال زعامت مقام معظم رهبری و تاثیر ایشان بر فعالیت‌های قرآنی، تأکید کرد: اجرای فرامین رهبری در خصوص کلام وحی سبب نشر معرفت قرآنی می‌شود.
بخش نخست این گفت‌وگو را اینجا بخوانید!
وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که طبق فرمایش رهبر فرزانه انقلاب اسلامی با این مضمون که «با تأکید بر لزوم ادامه حرکت قرآنی در کشور و تلاش برای بهتر شدن آن حتماً باید حفظ، فهم معانی و تلاوت قرآن مورد اهتمام قرار گیرد و مسئولان ذیربط تمهیدات آن را فراهم کنند» مسئولان چگونه باید تمهیدات لازم را فراهم کنند؟ تصریح کرد: بی‌تردید راه‌های متعددی وجود دارد که می‌توان اغلب آن‌ها را از طریق انواع تشویق اعمال کرد، مثلاً حافظ کل قرآن کریم بدون کنکور وارد دانشگاه می‌شود و یا ممکن است مطرح شود که در خدمت سربازی و کم کردن مدت آن مؤثر است، امروز به برکت این اهتمام شاهد رشد کمی و کیفی حفظ قرآن در کشور هستیم.
دغاغله ادامه داد: برای آشنایی هرچه بیشتر با قرآن باید توجه بیشتری به آموزش زبان فصیح عربی در مدارس و دانشگاه‌ها شود، به طور اصولی آموزش زبان‌های مختلف برای تسهیل امور ارتباطی در جهان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و کشورهایی وجود دارند که برای تقویت بنیه دفاعی، حتی زبان دشمنان خود را نیز می‌آموزند و این شاید به تبع قول معروف باشد که می‌گوید: «مَن تعلّم لغةَ قومٍ أمِنَ شرّهُم»، اکنون اهمیت آشنایی با زبان عربی به عنوان زبان قرآن و پیامبر اسلام (ص) وائمه طاهرین (ع) و در مجموع به عنوان زبان دین ما شفا‌ف‌تر می‌شود.
این داور بین‌المللی قرآن کریم تصریح کرد: ما زبان عربی را نه به عنوان زبانِ قومی با اصطلاحات جدید روزنامه‌ای و رسانه‌ای که مختص رشته‌های زبان و ادبیات عربی است، یاد می‌‌‌گیریم بلکه به عنوان زبان دین، زبان قرآن، زبان نهج‌البلاغه به هدف فهم صحیح قرآن به آن ارج می‌نهیم، شایسته است که برای تمهید و زمینه‌سازی تحقق این مهم و برای بالا بردن سطح آگاهی متعلمان و ایجاد رغبت بیشتر در آنان، نگاه گذرایی در تاریخ این نوع تلاش توسط ایرانیان افکنده شود، به طور مثال ایرانیان بودند که به جهت عشق به مفاهیم قرآنی از دیرباز و از قرن چهارم هجری دست به تدوین قواعد زبان عربی زدند و زبان عربی را قاعده‌مند کردند و امروزه مهمترین مراجع درسی زبان عربی، کتب آنان است.
وی با توجه به فرمایش مقام معظم رهبری که فرمودند «دوران جوانی برای ارتباط عمیق با قرآن، فهم معانی آن و تدبر در آیات الهی بهترین دوران‌هاست» در پاسخ به این پرسش که چگونه باید برنامه‌ریزی کرد تا آن‌چه مدنظر رهبر معظم انقلاب درباره جوان‌ها است به حداکثر بهره‌برداری در جامعه برسد؟ بیان کرد: عامل تشویق برای جوانان بهترین روش است، همان‌گونه که برای پسران تسهیل در خدمت سربازی بسیار مهم است، اگر عناوینی چون اشتغال، جهیزیه ازدواج، مسکن، حج بیت‌الله الحرام، ارتقاء مسؤلیت، ارتقاء حقوق، ارتقاء علمی، سفرهای خارجی و ... در مقابل موفقیت‌های قرآنی مطرح شود، بسیار مؤثر است.
دغاغله با اشاره به این مطلب که چطور می‌توان هم‌زمان با آموزش و حفظ قرآن مبانی فکری و استدلالی قرآن‌آموزان را استحکام بخشید تا این افراد در جامعه همواره در خدمت اسلام باشند، گفت: من معتقد به تأثیر رزق حلال و پاکدامنی در تکوین شخصیت کودک هستم و عجیب است که با فراگیری قرآن و حب اهل‌البیت (ع) ارتباط دارد، همچنین کمتر خانواده‌ای است که نخواهد فرزند خود را قرآنی تربیت کند، لذا دسترسی خانواده‌ها به مراکز ویژه آموزش کودکان باید میسر و آسان باشد و امکانات آموزش به وفور باشد، همچنین امر تشویق بسیار مهم است.
این داور بین‌المللی قرآن کریم با استناد به سخن مقام معظم رهبری که فرمودند «هدف از برگزاری مسابقات قرآن نزدیک شدن به قرآن است و تلاوت قرآن نباید فقط بهره در مجلس و گوش و چشم باشد، بلکه دل ما نیز باید از تلاوت قرآن بهره ببرد» با ارائه راهکارهایی برای عمل کردن، فهمیدن و اندیشیدن در قرآن ضمن مسابقات قرآنی، اظهار کرد: باید در معیارهای داوری مسابقات قرآن تجدید نظر کرد، تجربه نشان داده است که آئین‌نامه داوری است که به قاری خط می‌دهد که چگونه بخواند تا امتیاز لازم را بدست آورد، چه مسائلی مهم هستند و بیشتر مورد عنایت هیأت داوران و چه مسائلی کم اهمیت است، در آئین‌نامه مسابقات تطابق لحن و معنا لحاظ شده است اما هیچ‌گاه جدی گرفته نشده است که قاری را ملزم به توجه به معنا کرده، نغمات خود را با آن هماهنگ سازد و اصلاً به آموزش‌های تخصصی در رشته لحن پرداخته نمی‌شود.
وی ادامه داد: اگر طرحی برای مسابقات بدین شکل عنوان شود که قطعاتی از متن قرآن را برای شرکت‌کنندگان به طور یکسان از قبل مشخص کنند و همگی از حفظ آن قطعات را بخوانند و از معانی آن‌ها نیز سؤال شود بسیار مؤثر است، همچنین به همان اندازه‌ای که به قرائت قرآن اهمیت داده می‌شود به مسابقات تفسیر قرآن نیز در مراحل شهرستانی، استانی و کشوری اهمیت داده شود و نیز مسابقات تنها معیار تشخیص قاریان خوب نباشد و وقتی به تجارب مصریان در این زمینه نگاه کنیم می‌بینیم که هیچ‌کدام از مسیر مسابقات به جهان معرفی نشده‌اند.
این داور بین‌المللی قرآن کریم در پاسخ به پرسش پایانی که چرا طی سال‌های اخیر مقام معظم رهبری در دیدارهای خود با فعالان قرآنی روی بحث تدبر در قرآن کریم بسیار تأکید دارند و این رویکرد ناشی از چه نیازی در جامعه است؟ تصریح کرد: همواره باید مد نظر داشته باشیم که قرائت قرآن هدف نیست بلکه وسیله‌ای برای رسیدن به هدف است، با نگاهی ساده می‌توانیم قرائت قرآن را به دو قسمت تقسیم کنیم؛ اول، قرائت تعبدی که برای عبادت کردن است، امتثال امر و برای کسب ثواب و متبرک شدن به قرآن است که از خصوصیات این قرائت این است که شامل همه مسلمانان می‌شود و یک قرائت فردی است یعنی انسان ممکن است با صدای آهسته و زمزمه‌وار بعد از نماز قرآن بخواند و رعایت کردن دقیق مخارج حروف عربی و ظرایف تجوید و صوت خوش در آن شرط نیست و ممکن است فقط با نگاه باشد «النظر فی المصحف من غیر قرائة عبادة»، و در مجموع قرائتی است که از روی عشق و خلوص نیت باشد.
دغاغله با اشاره به قرائت حرفه‌ای تصریح کرد: قرائت‌حرفه‌ای یک پدیده هنری است و مملو از تخصص‌های مختلف از یک طرف و موهبت صوت و نغمه از طرفی دیگر است، اگر بگوئیم جمهوری اسلامی ایران در قرائت قرآن در دنیا مطرح است درست گفتیم و اگر بگوئیم نسبت به خیلی از کشورهای اسلامی عقب هستیم بازهم درست گفته‌ایم، در مجال قهرمان‌پروری در قرائت حرفه‌ای پیشرفت کرده‌ایم اما در مجال عمومی ساختن حرکت قرآنی و قرائت تعبدی ضعیف عمل کرده‌ایم.
این داور بین‌المللی قرآن کریم عمومی شدن حرکت قرآنی را مردمی شدن آن دانست و یادآور شد: همان‌گونه که عزاداری ابا عبدالله الحسین (ع) در ماه‌های محرم و صفر مردمی است، مجالس تلاوت قرآن نیز باید مردمی شود، در مراسم‌های عقد و ازدواج یک جلد کلام الله مجید تنها در لفظ نباشد بلکه مراسم ازدواج با تلاوت قرآن شروع شود، یا مثلاً برای برآوردن فلان حاجت نذر کند که یک مجلس انس با قرآن راه اندازی کند، فردی که از مراسم حج بازگشته است مجلس قرآن ترتیب دهد و خیلی از مناسبت‌های دیگر از جمله اتمام دوره تحصیلی، اتمام دوره سربازی، موفقیت در امری معین، صاحب فرزند شدن و .. این‌ها باید مورد فرهنگ‌سازی قرار گیرد.
